سر ادموند هیلاری ، نخستین فاتح قله اورست

سر ادموند هیلاری ، نخستین فاتح قله اورست

سر ادموند پرسی وال هیلاری، دارنده مقام های  KG ، ONZ ،KBE ( متولد 20 جولای 1919 – وفات 11 ژانویه 2008 ) کوه نورد و ماجراجوی نیوزیلندی بود. در 29 ماه می 1953 ، هیلاری و کوه نورد شرپا تنزینگ نورگی اولین  کوه نوردانی بودند که بلندترین قله جهان اورست را فتح کردند. آنها بخشی از نهمین سفر اکتشافی بریتانیا به اورست به رهبری جان هانت بودند.          

جوانی

ادموند هیلاری در خانواده پرسی وال آگوستوس هیلاری و گرترود هیلاری در تواکائو ( جنوب اوکلند) در 20 جولای 1919 متولد شد. پدر بزرگ و مادر بزرگش از ساکنان اولیه جنوب wairoa در نیمه قرن نوزدهم پس از مهاجرت از یورک شایر بودند. هیلاری در مدرسه گرامر اوکلند تحصیل کرد. رفت و برگشت روزانه اش با اتوبوس به مدرسه هر بار بیش از دو ساعت طول می کشید که در طی این مدت به طور مرتب مطالعه می کرد. او  کوچکتر از همسالانش و بسیار خجالتی بود در نتیجه به کتاب ها و به خیال پردازی هایش از یک زندگی پر از ماجرا پناه می برد.

در 16 سالگی علاقه اش به کوه نوردی در خلال اردوی مدرسه به کوه Ruapehu نمایان شد. او دریافت که از لحاظ بدنی قوی است و استقامت بیشتری نسبت به بسیاری از دوستانی که همراهش راه می رفتند داشت. در سال 1939 اولین کوه نوردی مهمش را انجام داد و به قله کوه الیور در جنوب آلپ صعود کرد. هیلاری به همراه برادرش رکس به زنبور داری روی آوردند که شغلی تابستانی بود که به این ترتیب می توانست در زمستان ها به کوه نوردی برود.

جنگ جهانی دوم

در سال 1943 هیلاری به عنوان ناوبر به نیروی هوایی سلطنتی نیوزیلند RNAF پیوست و بر روی هواپیماهای بزرگ کاتالینا ( که بر روی آب فرود می آید) خدمت کرد. در سال 1945 به فیجی و به جزایر سلیمان فرستاده شد که در آنجا به طور ناگواری در تصادف یک قایق دچار سوختگی شد و پس از آن به نیوزیلند بازگردانده شد.

سفرهای اکتشافی

هیلاری بخشی از سفر اکتشافی بریتانیا به اورست در سال 1951 به سرپرستی اریک شیپتون قبل از پیوستن به تلاش موفق بریتانیا در 1953 بود. در سال 1952 هیلاری و جورج لو بخشی از تیم بریتانیایی به سرپرستی اریک شیپتون بود که برای صعود به چو اویو تلاش کردند. پس از شکست این اقدام به علت فقدان مسیر از سمت نپال ، هیلاری و لو با عبور از Lhi-la به تبت رفتند و به کمپ دوم قدیمی در سمت شمال رسیدند ، جایی که تمام گروه های اکتشافی قبل از جنگ در آنجا اردو میزدند.

 

ادموند هیلاری

ادموند هیلاری و تنزینگ نورگی نخستین فاتحان اورست

سفر اکتشافی اورست در سال 1953

مسیر اورست توسط تبت تحت کنترل چین بسته شده بود و کشور نپال هم هر سال تنها به یک گروه اکتشافی اجازه صعود می داد. یک گروه اکتشافی سویسی ( که در آن  تنزینگ هم شرکت داشت) اقدام به صعود به قله در سال 1952 کردند اما  بر اثر هوای بد با 260 متر فاصله با قله ناکام برگشتند. در خلال سفر 1952 به آلپ ، هیلاری آگاه شد که او و دوستش جورج لو به سفر مصوب 1953 بریتانیا دعوت شده اند که بلافاصله قبول کرد. شیپتون به عنوان سرپرست انتخاب شد اما جای او را به هانت دادند. هیلاری تصمیم به کناره گیری گرفت اما هم هانت و هم شیپتون در مورد ماندن با او صحبت کردند. هیلاری قصد داشت به همراه او صعود کند اما هانت دو تیم را برای حمله انتخاب کرد : تام بوردیلون و چارلز اوانس ؛ و هیلاری و تنزینگ . بنابراین هیلاری برای هماهنگی و ایجاد یک دوستی کاری با تنزینگ انجام داد.

گروه اکتشافی هانت ، به مانند بسیاری از این چنین گروه ها ، تلاشی تیمی بود. لو   آماده سازی جبهه لوتسه را ، جبهه یخی عظیم و شیب دار ، برای کوه نوردی اداره کرد. هیلاری مسیری را از میان دره یخی خومبو ( khumbu ) ایجاد کرد. این گروه اکتشافی کمپ اصلی را در مارس 1953 برپا کردند. به علت سرعت کم کار این گروه آخرین کمپ را در South Col در ارتفاع 7900 متری برپا کرد. در 26 ماه می ، بوردیلون و اوانس اقدام به صعود کردند اما به علت از کار افتادن سیستم اکسیژن اوانس بازگشتند. این دو به 100 متری جنوب قله صعود کرده بودند. آنگاه هانت ، به  هیلاری و تنزینگ دستور رفتن به قله را داد.

برف و باد به مدت دو روز این دو را در South Col زمینگیر کرد. آنها در 28 ماه می با حمایت سه نفری لو ، آلفرد گرگوری و آنگ نیما رهسپار شدند. آن دو در 28 ماه می در ارتفاع 8500 متری چادر زدند در حالیکه گروه پشتیبانی شان به ارتفاع پایین کوه برگشتند. صبح روز بعد هیلاری دریافت که پوتین هایش در بیرون از چادر یخ زده اند. او دو ساعت صرف گرم کردن آنها کرد و پس از آن به همراه تنزینگ با داشتن 10 کیلو بار کوله رهسپار صعود نهایی شدند. آخرین بخش دشوار صعود ، 12 متر جبهه صخره ای بود که بعدا " قدمگاه هیلاری " نامگذاری شد. هیلاری راهی را بین دیواره صخره ای و یخ دید و خود را بالا کشید و تنزینگ هم به دنبال او آمد. از آنجا به بعد صعود نسبتا ساده بود. آنها در 11 و 30 دقیقه صبح به قله رسیدند. بنابه گفته هیلاری ، " چند ضربه محکم بیشتر با تبر یخ به برف سخت ، و بعد بر روی قله ایستادیم. آنها فقط حدود 15 دقیقه  در قله ماندند. در آنجا به جستجوی مدرکی از گروه اکتشافی پیشتر مالوری پرداختند ، اما موفق نشدند. هیلاری عکس تنزینگ را گرفت ، تنزینگ شکلات هایی را به رسم پیشکش در برف بر جای گذاشت و هیلاری صلیبی را که به او داده بودند در آنجا گذاشت. چون تنزینگ طرز عکس گرفتن با دوربین را بلد نبود هیچ عکسی از هیلاری در آنجا وجود ندارد.

آن دو مجبور بودند به هنگام فرود مراقب باشند چون فهمیدند برف در حال حرکت رد پاهایشان را پوشانده است که این کار را دشوار می کرد. اولین کسی که آنها دیدند لو بود که با سوپی گرم برای استقبال از آنها تا بالا صعود کرده بود.

" خوب جورج ، ما بالاخره لعنتی را تمام کردیم."

- اولین جملات هیلاری به دوست همیشگی اش جورج لو در هنگام برگشت از قله اورست.

اخبار این سفر اکتشافی موفق در روز تاجگذاری ملکه الیزابت دوم به بریتانیا رسید. این گروه از استقبال بین المللی که به هنگام رسیدن به کاتماندو ار آنها به عمل آمد ، متعجب شدند.

پس از اورست

هیلاری به ده قله دیگر در هیمالیا در سفرهای بعدی در سال 1956 ، 61-1960 و 65-1963 صعود کرد. وی به عنوان بخشی از سفر اکتشافی قطب جنوب مشترک المنافع در 4 ژانویه 1958 که سرپرستی بخش نیوزیلندی را بر عهده داشت به قطب جنوب رسید. وی سرپرستی یک سفر اکتشافی با jetboat به نام " اقیانوس تا آسمان " را از دهانه رودخانه Ganges  تا سرمنشا آن در سال 1977 بر عهده داشت. در سال 1977 ، برنامه ریزی شده بود که به عنوان گزارشگر به همراه پرواز 901 بد فرجام ایرنیوزیلند که پروازی جهت دیدن مناظر قطب جنوب بود ، برود اما به علت تعهد کاری در جایی دیگر مجبور به کناره گیری شد. به جای او دوست نزدیکش پیتر مولگرو انتخاب شد که در تصادف هواپیما با کوه Erebus کشته شد.

هیلاری در انتخابات عمومی سال 1975 ، به عنوان عضوی از مبارزه "Citizens for Rowling " شرکت کرد. شرکت او را در این مبارزه به معنی امتناع او از نامزدی فرماندار کل دانستند که این مقام در عوض در سال 1977 به کیث هولیوک داده شد. به هر حال ، در سال 1985 وی به عنوان کمیسیونر عالی ( سفیر ) نیوزیلند در هند ، نپال و بنگلادش منصوب شد و چهار ونیم سال را در دهلی نو گذراند.

در سال 1985 نیل آرمسترانگ را در هواپیمای اسکی کوچک دو موتوره بر فراز اقیانوس منجمد شمالی همراهی کرد و در قطب شمال فرود آمدند . پس وی اولین انسانی شد که در هر دو قطب و بروی اورست ایستاد.

در ژانویه 2007 ، هیلاری برای گرامیداشت پنجاهمین سالگرد تاسیس پایگاه اسکات به قطب جنوب سفر کرد. وی به همراه هیئت نمایندگان از جمله نخست وزیر در 18 ژانویه 2007 به این ایستگاه پرواز کرد. در آنجا از دولت بریتانیا در خواست  کرد تا در نگهداری کلبه های اسکات و شاکلتون کمک کند.

در 22 آوریل 2007 هنگام سفر به کاتماندو ، گزارش شد که زمین خورده است. اظهار نظری در مورد ماهیت بیماری اش گزارش نشد و بلافاصله دنبال درمان نرفت. پس از برگشت به نیوزیلند در بیمارستان بستری شد.

ادموند هیلاری

قدردانی عمومی

هیلاری به مقام فرمانده شوالیه (KBE ) Order of British Empire در 16 جولای 1953؛ به عضویت ( ONZ )Order of New Zealand در سال 1987 و شوالیه (KG ) Order of Garter در 23 آوریل 1995 مفتخر شد.خیابان ها ، مدارس و سازمان های مختلفی در گوشه کنار نیوزیلند و خارج از نیوزیلند به افتخار او نامگذاری شدند. چند  نمونه از این قرار است:کالج هیلاری ( در اوتارا ) ، مدرسه ابتدایی ادموند هیلاری ( در پاپاکورا ) و کمیسیون هیلاری ( اکنون SPARC ).

در سال 1992 تصویر هیلاری بر روی اسکناس 5 دلاری جدید نیوزیلند منتشر شد، هیلاری تنها نیوزیلندی بود که تصویرش بر روی یک اسکناس منتشر شد.

ادموند هیلاری بر روی اسکناس 5 دلاریبرای بزرگداشت پنجاهمین سالگرد اولین صعود موفق به اورست ، دولت نپال در مراسم ویژه Golden Jubilee در کاتماندو ، نشان افتخاری شهروندی را به هیلاری اعطا کرد.

در سال 2003 ، مجسمه برنزی 3/2 متری سر ادموند در بیرون هتل هرمیتاژ  در روستای Mt Cook نیوزیلند نصب شد.

زندگی خانوادگی

هیلاری بلافاصله پس از بازگشت از صعود به اورست در 3 سپتامبر 1953 با لوئیس مری رز ازدواج کرد. او که مردی خجالتی بود از مادر زن آینده خود خواست که از طرف او خواستگاری کند. حاصل ازدواج شان سه فرزند بود: پیتر (1954) ، سارا (1955) ، بلیندا ( 1959 ).

درسال 1975 لوئیس و بلیندا در راه پیوستن به هیلاری در روستای Phaphlu که وی در حال کمک به ساخت یک بیمارستان بود،  در سانحه هواپیما نزدیک فرودگاه کاتماندو لحظاتی کوتاه پس از برخاستن از زمین کشته شدند.

هیلاری در 21 دسامبر 1989 با جون مولگرو ، بیوه دوست نزدیکش پیتر مولگرو ازدواج کرد. پسرش پیتر هیلاری هم کوه نورد شده بود و در 1990 اورست را فتح کرد. در آوریل 2003 ، پیتر و جاملینگ تنزینگ نورگی ( پسر تنزینگ) به عنوان بخشی از مراسم پنجاهمین سالگرد ( فتح اورست ) به اورست صعود کردند. هیلاری شش نوه از جمله آملیا هیلاری دارد که او هم به کار هیلاری در هیمالیا مشغول است.

انسان دوستی

او تمام عمر خود را وقف کمک به مردم شرپای نپال از طریق صندوق هیمالیا کرد که خود بنیانگذار آن بود و بیشتر وقت و انرژی اش را صرف آن کرده بود. با اقداماتش موفق به ساخت چندین مدرسه و بیمارستان در این منطقه دور افتاده از هیمالیا شد.او رئیس افتخاری بیمارستان بنیاد هیمالیای آمریکا  بود، یک موسسه غیرانتفاعی ایالات متحده که به بهبود اکولوژی و شرایط زیست در هیمالیا کمک می کند.

ادموند هیلاری

درگذشت

در 11 ژانویه 2008 هیلاری بر اثر سکته قلبی در بیمارستان اوکلند سیتی در حدود ساعت 9 صبح به وقت محلی نیوزیلند در سن 88 سالگی در گذشت. خاکستر جسد سر ادموند هیلاری، به خواسته وی در کشورش زلاندنو در دریا ریخته شد. این مراسم خصوصی که روی عرشه یک کشتی و با حضور خانواده و دوستان هیلاری برگزار شد، براساس خواسته هیلاری بود . او پیش از مرگش گفته بود چون تمام زندگی اش را در کوهستان گذرانده  ترجیح می دهد پس از مرگ به دریا بپیوندد.

کتاب های نوشته شده توسط هیلاری عبارتند از:

ماجراجویی سطح بالا  |High Adventure  و (1955)، Hodder وStoughton (لندن) (تجدید چاپ در انتشارات دانشگاه آکسفورد (شومیز) ISBN 1-932302-02-6 و به عنوان ماجراجویی عالی: داستان واقعی از اولین صعود اورست ISBN 0-19-516734-1 )

    شرق اورست | East of Everest - حساب نیوزیلند آلپ باشگاه اکسپدیشن هیمالیا به دره Barun در سال 1954، جورج لو (1956)، EP داتون و شرکت، شرکت ASIN B000EW84UM

    طول و عرض خطا | No Latitude for Error و (1961)، Hodder و Stoughton و ASIN B000H6UVP6

    تیم اعزامی نیوزیلند به قطب جنوب | The New Zealand Antarctic Expedition و (1959)، Stiles RW، پرینتر. ASIN B0007K6D72.

    تیم اعزامی مشترک المنافع برای عبور از قطب جنوب|The Crossing of Antarctica; the Commonwealth Transantarctic  1955-1958 با سر ویویان فوکس (1958). Cassell ASIN B000HJGZ08

    بالا در هوا نازک سرد (High in the thin cold air) ، داستان اکسپدیشن هیمالیا، به رهبری توسط سر ادموند هیلاری، با حمایت دانشنامه جهان کتاب، با دزموند Doig (1963) ASIN B00005W121

    مدرسه در ابرها|Schoolhouse in the Clouds و (1965) ASIN B00005WRBB

    مبادرت هیچ چیز، هیچ چیز پیروزی (1975) Hodder و بخش عمومی Stoughton ISBN 0-340-21296-9

     From the Ocean to the Sky: Jet Boating Up the Ganges بزرگ چاپ کتاب با مسئولیت محدود (نوامبر 1980) ISBN 0-7089-0587-0

    دو نسل با پیتر هیلاری |Two Generations with Peter Hillary و (1984) Hodder و Stoughton با مسئولیت محدود ISBN 0-340-35420-8

    صعود: زندگی دو کشف: زندگینامه های سر پیتر و ادموند هیلاری (1992) معیار خانه ناشران ISBN 1-55778-408-6

    View from the Summit: The Remarkable Memoir by the First Person to Conquer Everest (2000) Pocket ISBN 0-7434-0067-4

گفته ای زیبا از ادموند هیلاری

« کوهنوردی یک روش زندگی است. روشی که در آن یک سیب بین همه اعضاء گروه تقسیم می شود. روشی که در آن قوی ترین عضو گروه به پای ضعیف ترین راه می‌رود. راهی که رقابت ندارد که به رهروانش حقوق نمی‌دهند و ایشان را نیازی به سوت و کف مشوقان درقله نیست. ناجی بی‌منت یکدیگرند. گروه می‌سازنند تا دل جوانان به سنگ بند کنند تا به ننگ بند نشود. مزدشان معراج روح است و تشویقشان نوازش باد. قانونشان عشق است و قانون گذارشان معشوق. عشق به طبیعت، عشق به زندگی است و زندگی تجلی عشق است و مرگ آنجاست که عشق نیست. کوهنوردی عشق به طبیعت است و عشق به طبیعت، ورزش ما نیست، باور ماست، زندگی ماست. به راستی که کوهنوردی تنها ورزش نیست، کوهنوردی یک روش زندگی است.»

منبع: سایت کوهنوردان زرتشتی