بیمارى های کوهستان و ارتفاع

 بیمارى حاد کوهستان

این بیمارى شایع‌ترین شکل بیمارى ارتفاعات است و حتى ممکن است در ارتفاعى به اندازه ۶۵۰۰ پا (حدود ۲۰۰۰ متر) نیز رخ دهد. علائم آن عبارتند از:

سردرد، احساس خستگی، تهوع، نفس‌نفس زدن، تندى ضربان قلب، و اختلال در خواب. این علائم هنگام فعالیت بدتر مى‌شود و معمولاً بعد از چند روز و با سازگار شدن شما با ارتفاع زیاد، برطرف مى‌گردد.

 کمک‌هاى اولیه

در ادامه مطلب

اقدامات لازم عبارتند از:

نوشیدن آب اضافى براى مقابله با کم‌آبى بدن، مصرف مسکن (مثل آسپیرین یا استامینوفن) براى سردرد، رژیم غذائى سبک، به‌کار بردن اکسیژن در صورت دسترسى و ورزش سبک. بازگشت به ارتفاعات پائین به سرعت باعث از بین رفتن علائم مى‌شود. مصرف داروى استازولامید (Diamox) به مقدار ۲۵۰ میلى‌گرم در روز هم جنبهٔ درمانى دارد و هم اغلب ار بروز علائم پیشگیرى مى‌کند. اگر قصد مسافرت به ارتفاعات را دارید از پزشک خود سؤال کنید که آیا به این دارو یا داروى وراپامیل (یک داروى ضد آنژین صدرى و ضد فشار خون است ـ م. ـ verapamil) نیاز دارید یا نه.

 خیز ریوى ناشى از ارتفاع زیاد

این شکل از بیمارى ارتفاعات شیوع کمترى دارد و معمولاً ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت و در صعود سریع به ارتفاع بالاى ۹۰۰۰ پا (حدود ۲۷۰۰ متر) رخ مى‌دهد. علاوه بر علائم بیمارى کوهستان، نفس‌نفس زدن شدیدتر است، گاهى نیز سرفه با آن همراه مى‌شود. در صورت عدم درمان ضعف و اغماء پیش مى‌آید.

 کمک‌هاى اولیه

اقدامات لازم شامل استراحت در بستر و دادن اکسیژن است. ولى نزول به ارتفاعات پائین مؤثرتر است. در صورت مصرف استازولامید یا سایر داروهاى مُدِر، جایگزینى آب فراوان ضرورى است، زیرا قربانى قبلاً دچار کم‌آبى بدن شده است. به مدت چند ساعت و هر ساعت یک لیوان آب بنوشید.

 خیز مغزى ناشى از ارتفاع زیاد

تورم مغزى احتمالاً به درجات مختلف در کلیهٔ اشکال بیمارى ارتفاعات وجود دارد. ولى برخى از این علائم مثل سردرد، گیجی، عدم تعادل و کاهش مهارت‌هاى بدنی، دوبینی، توهم و اغماء، ممکن است تشدید یابد. وجود این علائم بازگشت هر چه سریع‌تر فرد را به ارتفاعات پائین‌تر ایجاب مى‌کند. داروهاى مُدِر و کورتیکواستروئیدها (داروهاى هم‌خانوادهٔ کورتون ـ م.) در صورت دسترسى به پزشک مفید هستند.

 پیشگیرى

افرادى که نسبت به ارتفاع زیاد حساسیت دارند، در صورت امکان باید به آرامى صعود کنند و از ارتفاع ۶۰۰۰ پا (حدود ۱۸۰۰ متر) به بالا بیش از ۱۰۰۰ پا (حدود ۳۰۰ متر) در روز صعود نکنند. آمادگى بدنى و تجربه کوهنوردى از هیچ‌یک از اشکال بیمارى ارتفاعات جلوگیرى نمى‌کند. تا هنگام سازش یافتن با ارتفاعات از فعالیت شدید خوددارى کنید. اگر زود خسته مى‌شوید فعالیت خود را کاهش دهید. در هواى خشک براى جبران آبى که از طریق تنفس از دست داده‌اید، مقدار زیادى آب بنوشید. از مصرف نمک زیاد بپرهیزید. پزشک ممکن است براى شما استازولامید به مقدار ۲۵۰ میلى‌گرم در روز از طریق خوراکى قبل، در حین و بعد از صعود تجویز کند. از پزشک خود در مورد ارزش فنى‌توئین (جزء داروهاى ضد تشنج است ـ م . ”دیلانتین“) یا وراپامیل در پیشگیرى از بیمارى ارتفاعات سؤال کنید.